Rushaj: Keqmenaxhim i energjisë, ja si janë shifrat e prodhimit, konsumit dhe blerjes

Kreu grupit parlamentar të PD, Alfred Rushaj ka shpjeguar sot se KESh ka prodhuar energji deri në shtator të barabartë me konsumin e energjisë për gjithë vitin në Shqipëri.

Rushaj foli në një dalje për mediat te disa drejtuesve të PD.

Alfred Rushaj: Ne jemi munduar që ta thjeshtësojm skemën apo modelin e tregut se si fuksionon, se si duhet të funksiononte dhe çfarë efektesh ka pas. Dua ta filloj duke thënë që ky vit mund të jetë çfarë do poe në Shqipëri nuk mund të quhet krizë enëergjitike, përkundrazi nëse do të shikojm prodhimet e viteve 2020-2019 përshembull  që kan qenë rreth 13 mld kËh duket qart që jemi në një vitë shumë të mirë energjitik. Deri në shtator KESH-i ka prodhuar 4.5 mld kËh, pra e ka tejkaluar disa herë më shumë prodhimin që ka bërë gjith vitit në vitin 2020-2019. Pse e them këtë? E them këtë sepse siç shikoni në fund fare është ai kuadrati konsumatori familja, bizneset pra konsumatori që merr një faturë nga OSHEE-ja për energjinë që konsumojnë, gjat gjithë vitit konsumojn 4.6 mld kËh. Ndërkohë që…

Lulzim Basha: Përfshirë dhe sipërmarrjen?

Alfred Rushaj: Të gjithë të cilët paguajnë një faturë OSHEE, i gjithë konsumi total shqiptar për familjarët dhe bizneset që faturohen nga OSHEE është 4.6 mld kËh orë ndërkohë që 4.5 mld kËh janë prodhuar deri më sot. Pse është e rëndësishme kjo? Është e rëndësishme sepse KESH, kaskada e Drinit kryesisht duke qënë një aset kombëtar është vendosur që të shërbej pikërisht për konsumatorët familjarë kryesisht, për bizneset e vogla që nuk kanë mundësi të ndjekin tregun dhe çmimi që KESH ja shetë kompanis së OSHEE për efekt të furnizimit të familjarëve është 1.5 lekë kËh ose 12 euro mËh. Siç e shikoni në qoftë se KESh do të furnizonte të plotë kërkesën që ka konsumatori shqiptarë atëherë çmimi do të ishte vetëm 12 euro për mËh. Sa blihet sot? Rreth 260 ka vajtur euro për mËh, është 21 herë më e lartë se sa  çmimi që para disa ditësh është verifikuar. Duke bërë një përllogaritje biles duke llogaritur që mund të ulet fatura pak në muajt në vazhdim, për periudhën shtator- tetor kompania publike për të plotësuar këtë detyrim do ti duhet të paguajnë rreth 150 milion euro. Sikur ta kishin marrë nga KESH, po ta merrni nga KESH fatura do të ishte  8 milion euro. Llogariteni vet sa është diferenca që do i kushtoj qytetarëve shqiptarë. Në cfarëdo lloj forme ose duke rritur çmimin ose nga buxheti i shtetit, në çdo rast është faturë që paguajnë qytetarët shqiptarë dhe shikoni sa është. Çfarë ka tjetër që ne themi është tërësishtë keqmenaxhim, nuk ka të bëj fare as kriza që mund të ketë në Kinë për energji apo në një vend tjetër. Në qoftë se për një moment të caktuar në një vend tjetër. Në qoftë se, në një moment të caktuar do të besonim atë çfarë thotë kryeministri Rama që nuk kishim asnjë lloj mundësie dhe ta shisnim në treg. Dhe ka shit 1.3 miliard KW/orë deri tani se vetëm 3.2 i ka dhënë për konsumatorët shqiptarë, 1.3 e ka nxjerr në treg KESH-i. Sikur edhe kjo të ishte e vërtetë, OSHE-ja që ka detyrim ligjor për të bërë një strategji të qartë importi, a nuk duhet që këtë energji ta blinte në Prill apo në Maj, ku çdo njeri e di që çmimi është më i lirë në bursë dhe ndërsa sot ku çmimi mund të jetë 220 apo 240 në bursë apo sa ka vajtur. Unë po them sa ka qenë çmimi i bursës sikur të ishte blerë në Maj, nuk po them as në Janar, as në Shkurt. Në Maj ka qenë 74.75 Euro për KW/orë. 3.5 herë më lirë se sa çmimi që ata e kanë blerë. Këto janë disa shifra që flasin vetë, këto janë disa shifra që tregojnë abuzimin që është bërë në kompanitë publike. Aty ka një konkurrencë dhe e kanë shumë të fortë konkurrencën njëri me tjetrin por unë besoj që e kanë vetëm kush gjeneron më shumë lekë për kompaninë e vet që t’i shpenzojë pastaj. Është e pa arsyeshme që konsumatorët shqiptarë të paguajnë qindra milionë Euro gjatë disa viteve, kur çmimet kanë qenë të lira dhe tu kërkohet tani, qoftë direkt nëpërmjet rritjes së çmimeve apo indirekt nëpërmjet buxhetit të shtetit që të përballojnë krizën e keq menaxhimit të administratorëve publikë, që kanë detyrimin për ta optimizuar dhe mirë menaxhuar dhe jo për ta sjellë në këtë lloj situate. Unë nuk po zgjatem më shumë me shpjegimin. Jemi përpjekur thashë ta paraqesim në shifra dhe në skemë sesi funksionon dhe sesi duhet të funksionojë dhe po kështu diferencë çfarë vlere ka, vetëm për 4-mujorin, kjo lloj situate që ka ardhur nga keq menaxhimi.

Lulzim Basha: Ne mund t’i rikthehemi gjatë seancës së pyetjeve këtij shpjegimi të qartë dhe të thjeshtë, që tregon se vetëm përmes akteve të shitjes dhe të blerjes së energjisë sipas interesave korruptive, shqiptarëve i mungojnë të paktën 142 milionë Euro. Dhe prapë pyetja është ku kanë shkuar?! Përpara se të proçedojmë më tej, më lejoni t’ia kaloj fjalën zonjës Tabaku për aspektet e tjera, qoftë të krizës, krizës së korrupsionit Rama dhe si po përjetohet kjo në xhepat e shqiptarëve, në faturat dhe përballimin e nevojave bazë të familjeve por edhe në situatën në tërësi të biznesit dhe alibitë apo më mirë të themi gënjeshtrat që ka thënë tash pesë apo gjashtë ditë në këtë drejtim.

Jorida Tabaku: Faktet janë kokëforta ndërkohë që statistikat sigurisht që janë të komentueshme. Në të gjithë botën po vihet re një tendencë e rritjes së çmimeve, që fatkeqësisht në Shqipëri  vënë re më parë se në të gjithë vendet e tjera por problemi qëndron në mënyrën se si reagon qeveria, çfarë masash merr qeveria dhe si është situata ekonomike e familjeve shqiptare. Ne kemi ndjekur me shqetësim që përveç Dhomës Amerikane të Tregtisë, ku 70% e bizneseve e shikojnë situatën pesimiste, përveç Dhomës Gjermane të Tregtisë, që ka dhënë po të njëjtin pesimizëm në ekonomi, edhe Banka e Shqipërisë në raportin e publikuar dje, në Treguesin e Ndjesisë Ekonomike, prezanton një situatë negative në rënie të bizneseve por dhe të konsumatorëve. Kjo është situata reale dhe kjo është ajo që ndodh në terren që e tregojnë këto shifra dhe fakte, jo vetëm të raporteve ndërkombëtare të bizneseve të huaja por edhe njëkohësisht të Bankës së Shqipërisë. Pse nuk ka rritje ekonomike sot në Shqipëri? Ne dëgjuam në fakt, me shumë shqetësim deklaratën e dy ministrave që mburreshin për një rritje prej 17.9% të ekonomisë, ndërkohë që situata e përgjithshme e familjeve shqiptare është shumë e vështirë. E gjuthë kjo rritje ekonomike lidhet vetëm me dy elementë; së pari, sektori më i rëndësishëm që ka pothuajse 19% të produktit të brendshëm bruto, është në rënie. Prodhimi në bujqësi është në rënie, punësimi në bujqësi është në rënie, rreth 47.000 persona kanë dalë nga tregu dhe mos harrojmë që bujqësia gjatë vitit të kaluar, nuk ka pasur asnjë ndalesë dhe asnjë pezullim, ato kanë qenë në punë. Ndërkohë që e gjithë pjesa tjetër e ekonomisë varet nga një sektor, nga sektori i ndërtimit. Kjo është arsyeja se pse qytetarët shqiptarë sot, nuk po ndjejnë dhe nuk po përjetojnë asnjë përfitim të këtyre shifrave, sigurisht të punuara në zyrën e kryeministrit. Fondet e rindërtimit në ditën e zgjedhjeve, janë një nga arsyet se pse është rritur sektori i ndërtimit, disa punë sporadike po që lidhen me ditën e zgjedhjeve dhe ndërtimi informal që ndodh kryesisht në qytetin e Tiranës.  Kjo është arsyeja se pse nuk përkthehet as në rritje pagash, as në rritje pensionesh, as në rritje të mirqënies për qytetarët shqiptarë. Siç raporton vetë qeveria, sot 51.7 % të të ardhurave të një familje shpenzohen për ushqime dhe për energji elektrike, me çmime më të rritura. Inflacioni në gusht ishte 2%, për shportën ushqimore është 4,6% pra dyfishi i inflacionit. Ndërkohë janë rritur çmimet, ndërkohë që flasim, 90% e familjeve shqiptare kanë të ardhura më pak se mesatarja dhe shpenzojnë më pak se mesatarja për ushqime. Prandaj, kjo rritje e përgjithshme e çmimeve, edhe në mënyrë abuzive nga ana edhe e operatorëve në treg, me mungesën e ndërhyrjes së qeverisë, sepse në pjesën më të madhe të sektorëve ne kemi o situatë monopoli, o situatë oligopoli, ka shkaktuar një rritje të përgjithshme të çmimeve. Ne propozuam  një ulje të TVSH-së për shportën ushqimore, që është një propozim që e kanë zbatuar disa vende të Bashkimit Europian, po njëkohësisht e njohin edhe MSA-ja e lejon, që për shportën ushqimore, energjinë elektrike, po njëkohësisht furnizimin me ujë, që janë tre elementët bazë të mbijetesës për familjet e varfëra, të ketë një diferencim të TVSH-së. Dëgjojmë gjithologët e qeverisë, që thonë gjithë ditën që nuk reflektohet në ulje çmimesh. Nuk reflektohet, sepse qeveria është e korruptuar, se institucionet që duhet të rruajnë tregun janë të korruptuara, që nuk sigurojnë konkurrencën në treg, sepse në qoftë se do të kishim institucione të forta, që ruajnë tregun, që kontrollojnë tregun, që vendosin gjoba për kompanitë që rrisin në mënyrë abuzive çmimet, sigurisht, që sot ne do të kishim një situatë tjetër në treg. Nuk  mundet të rritet çmimi në bursë dhe të nesërmet të rritet këtu në Shqipëri. Ka ndodhur me karburantin, ka ndodhur me çmimin e miellit, ka ndodhur me shumë elementë të tjerë. Dhe kjo po sjell një rritje zinxhir. Elementi i dytë, se çfarë mund të bëjë një qeveri, që ne e kemi propozuar disa herë dhe që mund të ndihmojë familjet është indeksimi, jo me inflacionin po me rritjen e shportës, që është dyfishi i inflacionit, sepse po rriten produktet e nevojës së parë shumë më shpejt se çmimet e tjera. Për herë të parë vitin e kaluar me këtë qeveri paga reale ka qenë në rënie, pas 15 vitesh, sepse kanë dështuar për 8 vite që të rrisin pagat, që të rrisin pensionet edhe të indeksojnë me normë inflacioni. Vetëm në vite elektorale mbahet mënd rritje, jeni të gjithë këtu prezent, keni kohë që e ndiqni ekonominë dhe politikën, vetëm në vite elektorale mbahen mend rritje. Këto tre elementë që unë përmenda, një rritje ekonomike që nuk është reale, sepse nuk është e bazuar në treg, që nuk po reflektohet tek familjet dhe tek qytetarët, një rritje abuzive e çmimeve në treg, që nuk po mbështetet nga ana e qeverisë asnjë nga shtresat në nevojë për të rregulluar tregjet dhe për të ndërhyrë, në atë masë që ka mundësi qeveria të ndërhyjë, në ato tregje që ka mundësi qeveria të ndërhyjë, si me gjoba po ashtu edhe me mbështetjen e shtresave në nevojë, kanë krijuar këtë situatë që është e paprecedent, që nuk po ndodh në gjithë botën dhe në gjithë botën qeveritë e përgjegjshme po reagojnë, po  marrin masa dhe nuk po i lenë në mëshirë të fatit qytetarët.

Lulzim Basha: Zoti Rushaj keni diçka për të shtuar?

Alfred Rushaj: Të them diçka, sepse Jorida tha që ka mekanizma qeveria për ta mbajtur në kontroll çmimin nëpërmjet konkurrencës kryesisht dhe marr shkas nga ajo çfarë tha kryeministri dje, ju e dëgjuat kryeministrin në kuvend që doli dhe bëri një krahasim, sa ka qenë nafta dhe benzina në vitin 2013 kur ne ikëm nga qeverisja dhe sa është sot dhe se ç’nxorri një diferencë 10-15 lekë dhe tha kjo është për shkak të mirëqeverisjes sime. Vetëm se unë dua t’ju kujtoj në vitin 2013 fuçia në brend, në bursë është kuotuar 110 dollarë, sot është 79, 40% më lirë. Për të kuptuar çfarë politike ka bërë, çfarë politike ka bërë për të mbështetur rritjen e çmimeve në fakt, jo uljen e tyre.

/DRONI.al/